εταιρεία με έδρα το Μόναχο και ως παραλήπτης αναγραφόταν επαγγελματίας φωτογράφος στο Σαν Φρανσίσκο. Τα αντικείμενα, όμως, δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Μεσολάβησε ένας χρόνος, ώσπου τον περασμένο Αύγουστο λύθηκε στην Αθήνα ο γρίφος της προέλευσής τους.
Ο φάκελος είχε κινήσει υποψίες στον Ντέιβιντ Κέλερ, πράκτορα της υπηρεσίας Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (Homeland Security Investigations), ο οποίος πάγωσε την αποστολή και ξεκίνησε ενδελεχή έρευνα για να διαπιστώσει την ακριβή προέλευση των νομισμάτων. Ο παραλήπτης τους δεν μπόρεσε να εγγυηθεί για τη νομιμότητά τους, ούτε η προμηθεύτρια εταιρεία (με έδρα πλέον στη Βιέννη) απήντησε στα ερωτήματά του. Με δική του πρωτοβουλία ο φωτογράφος παραχώρησε στις αμερικανικές αρχές άλλα πέντε αρχαία νομίσματα που είχε αγοράσει παλιότερα χωρίς συνοδευτικά έγγραφα.
Εργαστήριο των αμερικανικών τελωνειακών αρχών και της συνοριοφυλακής στο Σαν Φρανσίσκο αποτύπωσε με ψηφιακό μικροσκόπιο τις εικόνες και των δέκα νομισμάτων, το μέγεθός τους, ακόμη και την περιεκτικότητά τους σε μεταλλεύματα. Απέμενε η τεκμηρίωση από κάποιον ειδικό. Οι φωτογραφίες και οι μετρήσεις (σε αυτές υπήρχε και το βάρος κάθε νομίσματος) στάλθηκαν στην Αθήνα, στον Ορφέα - Κωνσταντίνο Σωτηρίου, αστυνομικό στο τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας της Διεύθυνσης Ασφαλείας Αττικής και κατόχου πτυχίου αρχαιολογίας. Είχε γνωριστεί με τον Αμερικανό πράκτορα το 2016 στο Τατζικιστάν, όταν συμμετείχαν σε εκπαιδευτικό σεμινάριο κατά της αρχαιοκαπηλίας για τελωνειακούς και συνοριοφύλακες της ασιατικής χώρας.
Σε ένα από αυτά τα νομίσματα παρατήρησε στη μία όψη την κεφαλή λιονταριού και στην άλλη φάτνωμα που παρέπεμπε στον ναό της Ηρας στη Σάμο. Αντίστοιχα, άλλο νόμισμα εικόνιζε έναν τόνο και ένα τρίτο ήταν φτιαγμένο από ήλεκτρον (κράμα χρυσού και αργύρου), υλικό που χρησιμοποιούνταν στη νομισματοκοπία στο ίδιο νησί του Αιγαίου. Εντόπισε ακόμη νομίσματα από την Εφεσο και άλλα που θεωρεί ότι προήλθαν από ελληνικά νησιά ή την Κόρινθο. Η μέτρηση του βάρους τους δεν ήταν τυχαία. Παρά το ακανόνιστο σχήμα τους, το βάρος τους έπρεπε –ανάλογα με την περιοχή προέλευσής τους– να ακολουθεί συγκεκριμένους σταθμικούς κανόνες. Σε κάποιες περιπτώσεις και αυτή η πληροφορία αποδείχθηκε σημαντική στην έρευνα του αστυνομικού - αρχαιολόγου.
«Πιστεύω ότι εξήχθησαν παράνομα από την Ελλάδα ως προϊόντα λαθρανασκαφών. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να προέρχονται από τη Σάμο και να χρονολογούνται μεταξύ 600-520 π.Χ. Περίοδος κατά την οποία ο ναός της Ηρας στο νησί δεχόταν δωρεές από διάφορα μέρη του αρχαίου κόσμου», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Σωτηρίου στον Αμερικανό πράκτορα.
Η τεκμηρίωση δεν έγινε με επίσημη εμπλοκή της ελληνικής αστυνομίας, αλλά ιδιωτικά, με την ιδιότητα που κατέχει ο κ. Σωτηρίου ως αρχαιολόγος. Οπως εξηγεί ο κ. Κέλερ σε τηλεφωνική μας συνομιλία, η συνεργασία με τον Ελληνα αστυνομικό ήταν σημαντική για να προχωρήσει γρήγορα η υπόθεση. «Επρεπε να διαπιστώσουμε εάν ήταν αυθεντικά αρχαιοελληνικά νομίσματα για να γίνει το πρώτο βήμα για τον επαναπατρισμό τους», λέει.
Και οι δύο επισημαίνουν ότι εκείνη η συνάντηση στο σεμινάριο του Τατζικιστάν οδήγησε σε αυτή την ανταλλαγή τεχνογνωσίας. Τον ερχόμενο Νοέμβριο θα συμμετάσχουν σε αντίστοιχο σεμινάριο του Οργανισμού για τη Συνεργασία και την Ασφάλεια στην Ευρώπη (OSCE) στην Κύπρο. Τα δέκα νομίσματα παραμένουν στην κατοχή των αμερικανικών αρχών στο Σαν Φρανσίσκο και αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία για την επιστροφή τους στην Ελλάδα.
Πηγή
